Avrupa’da elektrikli araçların geleceği konusundaki tartışmalar devam ediyor. Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA) tarafından paylaşılan rapor, Çin ve Amerika Birleşik Devletleri’nden farklı olarak Avrupa’da elektrikli araç üretimini destekleyecek sağlam bir endüstriyel stratejiye sahip olmadığına işaret ediyor.
Rapora göre, Avrupa Birliği’nin Avrupa elektrikli araç üretimini destekleme çabaları; Çin’in elektrikli araç tedarik zincirindeki hâkimiyeti ve Amerikan hükümetinin yerli otomobil üreticilerine yönelik teşviklerinin yanında çok zayıf kalıyor. Raporda, Çin’in elektrikli araç yaşam döngüsü boyunca madencilik, rafinaj, üretim, şarj ağları, ucuz enerji, satın alma teşvikleri ve geri dönüşümü kapsayan stratejik ve bütünsel politikasının, rekabet gücünü önemli ölçüde artırdığı belirtiliyor. Avrupa’da ise değer zincirinin belirli adımlarını düzenleyen sanayi politikasına yönelik parçalı bir yaklaşım sergileniyor. Rapor aynı zamanda ABD’de elektrikli araç değer zinciri için bir üretim merkezi kurma yönündeki artan ivmeye de işaret ediyor.
*
ACEA verilerine göre, Avrupa otomobil pazarı, önceki yıla kıyasla geçen yıl yüzde 13,9’luk büyüme kaydederek yılı 10,5 milyon satışla tamamladı. Avrupa’da benzinli otomobiller yüzde 35,3’lük pazar payıyla liderliğini koruyor, ancak önceki yılın yüzde 36,4’lük pazar payına nispetle küçük bir düşüş yaşadı. Avrupa Birliği’nde hibrit otomobil satışları ise önceki yıla göre yüzde 30 a yakın artışla 2,7 milyon adede ulaştı. Böylece hibrit otomobiller toplam otomobil pazarının dörtte birini oluşturdu ve yüzde 25,8 pazar payı ile ikinci sırayı aldı. Dizel otomobil satışları ise 1,4 milyon adede ulaştı ve pazar payı önceki yıl ulaştığı seviye olan yüzde 16,4’ten yüzde 13,6’ya geriledi.
Tam elektrikli araç satışlarına bakıldığında ise elektrikli araçlar, 2023’te üçüncü en popüler seçenek haline geldi. Elektrikli araç satışları önceki kıyasla yüzde 37 artarak, 1,5 milyon satışa ulaştı. Tam elektrikli araçların payı da yüzde 14,6 ile dizeli geride bıraktı. Avrupa’da 2024 yılında otomobil satışlarının yüzde 2,5 artışla, 10,7 milyon adede ulaşacağı ön görülüyor. Toplam satışların yaklaşık yüzde 20’sinin, yani iki milyondan fazlasının, elektrikli olması bekleniyor.
*
Avrupa Birliği ülkelerinde 2023 yılındaki otomobil satışlarında Volkswagen Grubu (Audi, Bugatti, Seat, Skoda ve Porsche’nin dâhil olduğu) 3 milyon 324 bin 705 adetle ilk sırayı aldı. Şirketin piyasadaki toplam payı yüzde 25,9’u buldu. Onu 2 milyon 128 bin 625 adet satış ile Stellantis Grubu izledi. Bu grup; Hollanda merkezli olup bünyesinde Opel, Peugeot, Abarth, Alfa Romeo, Chrysler, Citroen, Dodge, Fiat, Jeep, Lancia, Maserati gibi markaları barındırmaktadır. Bu grubun pazar payı yüzde 18,2 seviyesinde kaydedildi. Renault Grubu ise 1 milyon 242 bin 293 adet otomobil satışıyla yüzde 9,7 paya ulaştı.
*
Marka bazlı değerlendirildiğinde, geçen yıl Avrupa’da satış lideri marka, 1 milyon 357 bin 139 adetle Alman otomobil üreticisi Volkswagen oldu. Toyota, 828 bin 484 satışla ikinci, 733 bin 176 satışla Audi üçüncü oldu. Ardından 728 bin 991 satışla BMW ve 682 bin 498 adetle de Mercedes sıralandı. Tesla’nın satışları ise 366 bin 326 seviyesinde kayıtlara geçti. Avrupa’da elektrikli araç satışlarında Tesla, Volkswagen ve Renault markaları en önemli markalar olarak öne çıkıyor.
*
Uluslararası Enerji Ajansı’na (IEA) göre, Türkiye’de toplam elektrikli araç satışları 2022’de 7 bin iken 2023’te önceki yıla göre 8 kattan fazla artarak 66 bine çıktı. Elektrikli araçların toplam araç satışlarındaki payı ise geçen yıl yüzde 10’a ulaştı. Bu oran 2022’de yüzde 1,1 olmuştu. IEA verilerine göre, 2022 ve 2023’teki satışlarla, Türkiye’de toplam elektrikli araç stoku 2023 sonu itibarıyla 82 bin seviyesine ulaştı.
Ülkemizde resmi açıklamalara göre %51 yerlilik oranına sahip TOGG ezber bozmaya devam ediyor. IEA’nın yıllık yayımladığı Küresel Elektrikli Araç Görünümü raporunda, Kasım 2023’te en çok satılan dördüncü elektrikli araç modeli TOGG T10X’in geçen yılki satışlarının 20 bini bulduğu belirtildi. Yani ülkemizdeki her dört elektrikli aracın biri TOGG markasını taşıyor. 2023 yılında satılan toplam 65 bin 604 adet elektrikli aracın 19 bin 583 adedi TOGG T10X ve 12 bin 150 adedi Tesla olarak gerçekleşti. TOGG’un 2024’teki toplam teslimat sayısı 7 bin 148’i 2023 yılı verileriyle topladığımız zaman trafikteki TOGG T10X sayısının 26 bin 731’e ulaştığı sonucunu elde ediyoruz.
Türkiye’de “tam elektrikli” araç satışı yılın ilk çeyreğinde 2023’ün aynı dönemine göre yüzde 275,9 artışla 14 bin 158 oldu. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneğinden (ODMD) derlediği verilere göre, Türkiye otomobil ve hafif ticari araç pazarı, ilk çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25,2 büyüyerek 295 bin 519 adede yükseldi. Bu dönemde otomobil satışları yüzde 33,05 artarak 233 bin 389, hafif ticari araç satışları da yüzde 2,6 artışla 62 bin 130 adet olarak kayıtlara geçti. Bu dönemde Türkiye otomobil pazarı satış sıralamasında benzinli araçlar 156 bin 396 adetle birinci, hibrit araçlar ise 33 bin 131 ile ikinci sırada yer aldı. Üçüncü sıradaki dizel araç satışlarını (25 bin 268 adet) dördüncü olarak tam elektrikli araç satışları (14 bin 158 adet) takip etti. Otogazlı araç satışları da 2 bin 38 olarak tespit edildi.
Yılın ilk çeyreğinde 2023’ün aynı dönemine göre benzinli araç satışlarında yüzde 33,3 artış yaşanırken, dizel araçlarda yüzde 19,5 ve otogazlı araçlarda yüzde 26,2’lik düşüş gerçekleşti. Bu dönemde hibrit araç satışları yüzde 71,8, tam elektrikli araçlar ise yüzde 275,9 artış kaydetti. Aynı dönemde toplam satışlardan alınan pay tam elektrikli araçlarda yüzde 2,1’den yüzde 6,1’e; hibrit araçlarda yüzde 11’den’den yüzde 14,2’ye yükseldi. Tam elektrikli, uzatılmış menzil elektrikli ve hibrit olarak ele alındığında, toplam pazarın yüzde 21,3’ünün içinde elektrikli motor da bulunan araçlardan oluştuğu görüldü.
Türkiye’de bu yıl 120 bin adet elektrikli araç satılması bekleniyor. Sektör temsilcileri, elektrikli araç pazarının gelişmesiyle birlikte üreticilerin en yeni modellerini Türkiye’de satışa sunmaya devam edeceğini belirtiyor.
Sağlıcakla kalın.
1969 yılında Adapazarı’nda doğdu. İlk ve orta öğretimini Adapazarı’nda, Lise eğitimini Sakarya 1. Endüstri Meslek Lisesinde (Elektrik Bölümü) tamamladı. Lisans eğitimini Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünde tamamladı. İlk Yüksek Lisans eğitimini Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Yüksek Mühendis” unvanını alarak, ikinci Yüksek Lisans eğitimini ise Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde İşletme bölümünde “İşletme Bilim Uzmanı” unvanını alarak tamamladı. Askerliğini kısa dönem olarak Ankara’da ve Manisa’da yaptı. Çalışma hayatına 1991 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nda başladı, Sivas, Tekirdağ ve Sakarya illerinde Teknik Öğretmen ve Yönetici olarak vazife yaptı. 2004-2007 yılları arasında Adapazarı Merkez Belediyesi’nde Teknik İşler Başkan Yardımcısı, 2007-2014 yılları arasında Sakarya Su ve Kanalizasyon Genel Müdürlüğü’nde Genel Müdür Yardımcısı ve 2021-2022 yılları arasında Teftiş Kurulu Başkanı olarak görev aldı. Halen Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Daire Başkanı olarak vazife yapmaktadır ve bu daire sorumluluğunda kuruma ait 6 HES ve 1 GES işletmeciliği yapılmaktadır. 2017-2024 yılları arasında Mimar ve Mühendisler Grubu (MMG) Sakarya Şube Başkanlığı’nı yürütmesinin yanında yerel ve ulusal ölçekli derneklerde muhtelif görevlerde bulunmuştur. 2015 yılından bu yana “Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı" da yapmaktadır. Telekomünikasyon alanında Cem SERTEL ile birlikte kaleme aldığı “Haberleşme Tekniği-1” kitabı halen lise ve üniversitelerde okutulmaktadır. Evli ve 3 çocuk babasıdır.
