Connect with us

Hi, what are you looking for?

Genel

Arktika’nın Stratejik Önemi

Belki Arktika’yı duymamışsınızdır ama anti-Arktika’yı duymuşsunuzdur veya Türkiye’de kullanılan ismiyle Antarktika’yı…

Aslında anti kelimesi bir şeyin zıddını ifade etmek için kullanılır yani normal bir şey var ve onun zıddını ifade eder. Demek ki aslında Arktika denilen bir yer var bu dünyada… İlginçtir ki Antarktika’da bir kara parçası var, insanlar yaşamasa da… Peki, acaba Arktika’da ne var?

Antarktika Güney kutbunu tanımlarken, Arktika Kuzey kutbunu tanımlıyor. Kuzey Kutup Dairesinin 27 milyon kilometrekarelik alana sahip bölgesidir Arktik. Acaba bir kara parçası olmasa da buraya verilen bu isim veya bu yerde nasıl bir özellik var ki  isimlendirilmiş. Arktika’yı inceleyince enerji merkezli bir yeri veya doğal zenginliği olan bir yeri tanımlıyoruz aslında.

İskandinav ülkelerinin (Finlandiya, Norveç, İsveç, Danimarka, İzlanda), Rusya’nın, Alaska’nın (Amerika) ve Kanada’nın kuzeyinde kalan bu bölge, çok değerli bir bölge. Değerini denizin altından çıkan doğal zenginlik belirliyor. Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Kurumu’nun (USGS) 2008 tarihli çalışmasına göre, bu bölgede 90 milyar varil petrol, 48 trilyon metre küp doğalgaz ve 44 milyar varil doğalgaz sıvısı olduğu tespit edilmiş durumda. Bölge, dünya petrol rezervinin yüzde 6’lık, dünya doğalgaz rezervinin de yaklaşık yüzde 25’lik kısmına sahip görünüyor. Bu rezervler ile ilgili yorum yapabilmeniz için şu bilgiyi paylaşayım: Avrupa’nın yıllık doğalgaz ihtiyacı yaklaşık 400 milyar metreküp. Demek oluyor ki, arktik bölgesindeki doğalgaz, Avrupa’nın 120 yıllık ihtiyacına yetecek miktarda…

Kuzey kutbuna komşu olan bu ülkeler, bölgenin enerjisi için farklı mantıklarla farklı haklar iddia etmekte… Doğal zenginliklerin tespitinden bu yana yıllar geçmiş olmasına rağmen kalıcı çözüm, kabullenilmiş bir ortaklık yok. Arktika’nın değerinin farkında olan bu ülkeler sorunları çözebilmek için oluşturdukları konseyin uluslararası hukuk nezdinde bir değeri yok. Bu ülkelerden bazıları petrol çıkarma girişimlerine çoktan başladı. Bahsettiğimiz konseyin gözlemci statüsüyle bir üyesi daha var: İzlanda ve Grönland’da yürüttüğü çalışmalar sebebiyle Çin Halk Cumhuriyeti… Rusya’nın dışında Arktika’ya komşu olan devletlerin çoğu NATO üyesi. Bu durum Rusya’da, (Doğu Avrupa ve Karadeniz benzeri) kuşatılmışlık hissi oluşturuyor. Bu nedenle tartışmaların merkezinde Rusya’nın duruşu var. Aslında Arktika kıyı şeritlerinin yüzde 50’den fazlası Rusya’ya ait. Rusya’nın 2007 yılında Kuzey Kutbu’nda denizin derinliklerine Rus bayrağını dikmesi büyük bir tartışmaya da yol açmıştı. Arktika’da bulunan doğal zenginliğin yaklaşık yüzde 80’i Rusya karasına yakın bölgede bulunuyor.  Rusya’nın bölgedeki 7 askeri üssü, bu ülkenin Arktika’ya verdiği önemi daha da perçinliyor. Güncel uluslararası hukuka göre; şimdilik burası ortak bölge, yani tüm dünyanın ortak malı. Emperyalist zihniyet ise buradaki kazancı kendine devşirmekle meşgul.

Ayrıca hatırlatmakta fayda var. Alaska’ya ilk ayak basanlar Ruslar olasına rağmen Amerika Birleşik Devletleri bu toprakları (1.518.800 km²) 30 Mart 1867 tarihinde 7,2 milyon dolara satın almıştır. Hani bazı televizyon kanallarında belgesel olarak yayınlanan “Alaska’da Yaşam” ve benzeri programlarda insanların birçok keyfi işlerle uğraştığını ve bu işlerin de çok zor olduğu imajı oluşturulan programlar var ya. İşte Alaskalılar Arktika’dan gelen gelir halkla paylaşıldığı için bu tür bir yaşamı gerçekleştiriyorlar. Bir gelir endişesi taşımıyorlar.

Kutupların erimesiyle ortaya çıkacak okyanus suyu, bölgeyi son derece stratejik bir konuma oturtuyor.

Bölgeyi bu denli cazibeli kılan ikinci öge ise; iklim değişikliğine bağlı olarak ortaya çıkacak olan küresel ısınma sonucu buzulların erimesi, diğer ticaret yollarına nazaran daha kısa sayılabilecek Avrupa-Asya arasında yeni deniz güzergâhlarını ortaya çıkarması. Buzulların erimesiyle ortaya çıkmaya başlayan Kuzey Deniz Yolu, Süveyş Kanalı’nı kullanan Avrupa-Doğu Asya hattından neredeyse iki kat kısa ve bu da Çin mallarının Avrupa’ya, mevcut deniz yollarından yarı yarıya daha kısa zamanda ulaşabilmesi anlamına geliyor. Çin Halk Cumhuriyeti bu kestirme deniz yolunun kontrolünü eline geçirmek için bütün gücünü kullanmaya hazır. Avrupa pazarındaki payı her geçen yıl azalan Amerika Birleşik Devletleri için ise bu tam bir kâbus. Açılacak olan bu yeni yol, Çin ile ABD için yeni sürtüşme alanı olacak gibi. Nihayetinde Arktik Bölgesi son yüzyılın paylaşılamayanı haline geldi. Kuzey Deniz Yolu ülkemiz için de İstanbul ve Çanakkale boğazlarından geçen gemi sayısının azalmasına yol açabilir ve Türk Boğazlarının önemini ve işleyiş yoğunluğunu kaybettirebilir.

Aslında Arktika’daki yeraltı zenginliklerini paylaşma çabası yerine buzulların erimesine ve küresel ısınmaya çare arasaydık. Ama Filistin’de tüm dünyanın gözü önünde çoluk/çocuk, genç/yaşlı demeden haftalardır sürdürülen soykırıma dur diyemeyen dünyada ve hatta bu soykırımı içi boş çeşitli gerekçelerle destekleyen sözüm ona modern ülkelerin yöneticilerinden çok şey beklemiş oluruz.

Zihninizi duru tutmanız, tepki vermeniz gereken yerde gerekli tepkileri vermeniz arzusuyla…

Written By

1969 yılında Adapazarı’nda doğdu. İlk ve orta öğretimini Adapazarı’nda, Lise eğitimini Sakarya 1. Endüstri Meslek Lisesinde (Elektrik Bölümü) tamamladı. Lisans eğitimini Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünde tamamladı. İlk Yüksek Lisans eğitimini Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Yüksek Mühendis” unvanını alarak, ikinci Yüksek Lisans eğitimini ise Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde İşletme bölümünde “İşletme Bilim Uzmanı” unvanını alarak tamamladı. Askerliğini kısa dönem olarak Ankara’da ve Manisa’da yaptı. Çalışma hayatına 1991 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nda başladı, Sivas, Tekirdağ ve Sakarya illerinde Teknik Öğretmen ve Yönetici olarak vazife yaptı. 2004-2007 yılları arasında Adapazarı Merkez Belediyesi’nde Teknik İşler Başkan Yardımcısı, 2007-2014 yılları arasında Sakarya Su ve Kanalizasyon Genel Müdürlüğü’nde Genel Müdür Yardımcısı ve 2021-2022 yılları arasında Teftiş Kurulu Başkanı olarak görev aldı. Halen Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Daire Başkanı olarak vazife yapmaktadır ve bu daire sorumluluğunda kuruma ait 6 HES ve 1 GES işletmeciliği yapılmaktadır. 2017-2024 yılları arasında Mimar ve Mühendisler Grubu (MMG) Sakarya Şube Başkanlığı’nı yürütmesinin yanında yerel ve ulusal ölçekli derneklerde muhtelif görevlerde bulunmuştur. 2015 yılından bu yana “Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı" da yapmaktadır. Telekomünikasyon alanında Cem SERTEL ile birlikte kaleme aldığı “Haberleşme Tekniği-1” kitabı halen lise ve üniversitelerde okutulmaktadır. Evli ve 3 çocuk babasıdır.

Click to comment

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bunlar da ilginizi çekebilir.

Genel

Neşet Ertaş’ın “Yolcu” türküsü, hayat serüveninin sorgulandığı ve bu serüvene dair derin düşüncelerin anlatıldığı, yürek burkan bir türküdür. Türkünün her mısrası, insanın dünyadaki yolculuğuna...

Genel

TEBRİKLER SAKARYA KENT KONSEYİ, TEBRİKLER GENÇLİK MECLİSİ. Sohbetlerimizde her nasılsa yeni neslin durumunu tartışmaya açarız. Bu konuda oldukça mahir olan toplumumuz. Gençleri de hedefe...

Genel

İçerisinde bulunduğumuz mevsim gereği gündemimize giren bir meteorolojik yazı kaleme almak istedik. Ama bizim niyetimiz meteorolojiden haber vermek değil. Bu yazıyı Kar haberlerini menfi yapanlar...

Genel

Çocukluğumdan beri duyduğum “Vefalı ol” cümlesini hep merak ederdim. Ne demekti ki vefa? Aklım biraz ermeye başladığında da “Vefa”nın sevdiğine bağlı kalmak manasını taşıdığını...

Previous Next
Close
Test Caption
Test Description goes like this