Avrupa genelinde büyük kaosa yol açan İspanya ve Portekiz’in neredeyse tamamında, Fransa’nın bazı kesimlerinde, İngiltere, Hollanda ve Belçika’nın küçük bir kesiminde oluşan elektrik kesintisi şoku hala geçmedi. Bu yazıyı kaleme aldığım bu gün, üzerinden beş gün geçmiş olmasına rağmen halen tam bir stabilite sağlanabilmiş değil.
Avrupalı uzmanlar, siber saldırı veya indüklenmiş atmosferik titreşim yani ani hava değişimi kaynaklı manyetik salınımların kesintiye sebep olduğu yorumlarına devam ediyor.
Meteorologlara göre tarihte benzeri görülmemiş bu elektrik kesintisinin açıklanması atmosfer ve meteoroloji ile çok mümkün olmadığını da düşünüyorlar. Büyük bir paniğe sebep olan kesintiyi, elektrik dağıtım şirketlerinin yetkilileri, sıra dışı atmosferik olaya bağlamakta ısrarcılar.
28 Nisan 2025 Türkiye saati ile 12.05 sularından itibaren Portekiz ve İspanya’nın büyük kısmından radar görüntüsü alınamaz, veri gelmez olduğu için bu enerji kesintisinin de başladığı saat olarak kabul edilebilir. Öncesinde uluslararası meteoroloji birimleri, atmosferin Atlantik Okyanusu’nun doğusunda, yani Portekiz’in açıklarında oldukça hareketliolduğunu ifade ettiler. Kesinti saatlerinde İspanya ve Portekiz bölgesinde yağış ya da elektrik fırtınası, şimşekli gök gürültülü bir hava koşuluna girmediği, rüzgârların da deniz açıklarındaki gibi şiddetli olmadığı ifade edilse de bu sıra dışı durumu açıklayabilecek başka bir husus mümkün gözükmüyor.
Belli ki yüksek gerilim sistemlerinin nasıl etkilendiği, meteorolojik olayların enerji ağı ile nasıl bir ilişkisi olduğu, bu konuda çalışmış uzmanlarca açıklanabilir.
Bu meteorolojik gelişmenin bu ölçekte elektrik kesintisine yol açamayacağını iddia edenler, enerji talebi fazla olmadığı halde rüzgâr ve güneşin aşırı üretiminin yönetilemediğini söyleyenler yanılıyor.
Enerji kesintisinden direk etkilenmediği düşünülen Fransa gibi ülkelerin tedbiren enterkonnekte sistemi kontrol altına alma amaçlı enerji kesintisi uygulaması çok mümkün görünüyor. Ancak bunu kamuoyuna bu gerekçeyle açıklamak farklı hukuki sorunlara yola açmasından endişe edildiğini düşünüyorum. Komşu iki ülkenin üst düzeyde etkilendiği krizden kendilerinin de etkilendiği bilgisini kamuoyu ile paylaşmak daha akıllıca bir tercihtir.
*
Elektrik kesintisi deyip geçmeyelim. İnsanların konutlarında aktif kullandığı iklimlendirme, pişirme amaçlı cihazların çalışmaması, yüksek katlı binaların üst katlarında oturanların binayı terk dahi edememeleri, kart ile alışverişlerin mümkün olmaması, ATM cihazlarından faydalanamama, elektrik olmadığı için fabrikaların durması, metroların çalışmaması sakin bir insana bile kıyamet senaryolarını aklına getirebilecek cinsten gelişmeler.
*
Dünyada bunlar yaşanırken ülkemizdeki bazılarının “ülkemizin enerjide güvenli liman olarak AB için önemini bir kez daha gözler önüne serdiğini”, “ülkemizin son dönemde sağladığı çeşitlilikle kendi enerjisini garantiye aldığını”veya “Avrupa’nın, enerji kesintilerini bir daha yaşamamak için Türkiye’yi enerji merkezi olma hedefinde olduğunu” düşünmeleri/söylemeleri ise çok büyük bir cehalet. Gerçekçi olalım. Yaşanan bu kesinti multi-disipliner çalışmaların gerekliliğini ortaya koyması açısından önemli bir tecrübe olmuştur. Enerji sürekliliğinin sağlanması sadece enerji sektörünün değil, kamu güvenliğinin, örnek olay üzerinden meteoroloji uzmanlarının da içinde olduğu çalışmalara ihtiyaç olduğunu göstermiştir.
Öldürmeyen her şey insanı güçlendirir. Bu bir tecrübe olmuştur umarım.
Saygılarımla.
1969 yılında Adapazarı’nda doğdu. İlk ve orta öğretimini Adapazarı’nda, Lise eğitimini Sakarya 1. Endüstri Meslek Lisesinde (Elektrik Bölümü) tamamladı. Lisans eğitimini Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünde tamamladı. İlk Yüksek Lisans eğitimini Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Yüksek Mühendis” unvanını alarak, ikinci Yüksek Lisans eğitimini ise Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde İşletme bölümünde “İşletme Bilim Uzmanı” unvanını alarak tamamladı. Askerliğini kısa dönem olarak Ankara’da ve Manisa’da yaptı. Çalışma hayatına 1991 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nda başladı, Sivas, Tekirdağ ve Sakarya illerinde Teknik Öğretmen ve Yönetici olarak vazife yaptı. 2004-2007 yılları arasında Adapazarı Merkez Belediyesi’nde Teknik İşler Başkan Yardımcısı, 2007-2014 yılları arasında Sakarya Su ve Kanalizasyon Genel Müdürlüğü’nde Genel Müdür Yardımcısı ve 2021-2022 yılları arasında Teftiş Kurulu Başkanı olarak görev aldı. Halen Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Daire Başkanı olarak vazife yapmaktadır ve bu daire sorumluluğunda kuruma ait 6 HES ve 1 GES işletmeciliği yapılmaktadır. 2017-2024 yılları arasında Mimar ve Mühendisler Grubu (MMG) Sakarya Şube Başkanlığı’nı yürütmesinin yanında yerel ve ulusal ölçekli derneklerde muhtelif görevlerde bulunmuştur. 2015 yılından bu yana “Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı" da yapmaktadır. Telekomünikasyon alanında Cem SERTEL ile birlikte kaleme aldığı “Haberleşme Tekniği-1” kitabı halen lise ve üniversitelerde okutulmaktadır. Evli ve 3 çocuk babasıdır.
