Zam konusuna girmeden önce tarifelerle ilgili zaman zaman merak uyandıran bir konuya girmek istiyorum. Bilmiyorum sizin de aklınıza bir geliyor mu: Enerji birim fiyatları ifade edilirken konut/mesken, ticarethane, şantiye, sanayi gibi ayrı ayrı birim fiyatlar var, acaba bu farklı tarifelerde enerji tüketenler elektriksel/teknik anlamda gerçekten farklı bir şey mi tüketiyorlar yoksa hepsi aynı enerjiyi benzer şekillerde mi tüketiyorlar?
Tabii ki hepsi aynı enerjiyi aynı şekilde tüketiyor. Üç fazlı (trifaze) veya tek fazlı (monofaze) olması veya gerilimin 200/380 volt olması teknik farklılıklar olsa da aslında farklı bir enerji tüketmiyorlar. Bu tarifeler sadece birer fiyatlandırma stratejisi.
Benzer durum su abonelikleri için de mevcut. Aslında şehir şebekesinde aynı su dolaşırken ikamet edilen mekânlarda konu/mesken aboneliği, esnaf/ticaret erbabının işyerlerinde ticarethane aboneliği, yeni yapılan inşaatlarda şantiye aboneliği veya fabrikalarda/işletmelerde sanayi aboneliği yapılıyor. Fiyatlandırma stratejisi olarak en ucuz suya erişim tabii ki meskenlerde oluyor. Bu da kabul edilmiş suya erişimdeki öncelik sırasında insani ihtiyaçların birinci sırada yer almasından kaynaklanıyor.
*
Ülkemizde belki de Cumhuriyet tarihinin en yüksek oranlı elektrik zammının yapıldığı 2022 Ocak ayına götürmek istiyorum sizi.
Enerji Piyasasının nabzının attığı Dutch TTF Natural Gaz endeksini inceliyoruz. Haziran 2021 tarihine kadar endekste 30 ve üzeri görülmemişken Eylül 2021 de 100 ve ardından 240 seviyelerini gördüğüne şahit oluyoruz. Yani 2021 yılının sonlarında normal seviyenin 3 katına ve ardından Ağustos 2022 tarihinde 8 katına çıktığını görebiliyoruz. İşte enerji krizi dediğimiz olay bu.
Gelelim grafiğin Ağustos 2022 tarihinden sonraki seyrine. Kasım 2022 tarihinde 150 ve ardından Mayıs 2023 tarihinden itibaren normal seviyesi olarak kabul edebileceğimiz 30 un altında uzun bir seyri izleyebiliyoruz.
Hatırlanacağı üzere enerji piyasasındaki 2022 Ağustos zirvesinden sonra geriye inişler ülkemizde de birim elektrik fiyatlarında indirim olarak yansımıştı. Eylül 2022 de birim fiyatta zirveyi gören elektrik enerji birim fiyatı (OG Tek Terimli Tek Zamanlı perakende) 3,93 TL iken, Ocak 2023 ayında önce 3,06 TL’ye ve ardından Nisan 2023 ayında 2,54 TL seviyelerine geriledi.
Son bir yılı kendi içinde değerlendirdiğimizde Dutch TTF Natural Gaz endeksinin 8 Ekim’de 55 seviyesinde bir zirve gördüğünü ancak yıl içi dalgalanmasının genelde 30 lu seviyelerde olduğunu gözlüyoruz. Yılbaşındaki 35 zirvesini ise yaklaşık 4 aydır hiç zorlamadığını ve piyasanın yatay seyrettiğini gözlüyoruz. An itibarıyla da 28-30 bandında bir seyir izliyor.
Piyasada yeni bir enerji krizini ortaya çıkaracak bir etken de görülmüyor. Mevcut şartlarda doğalgaz ve elektrik birim fiyatları için biz zam beklentisinin doğru olmadığı net söyleyebiliriz. Yani düz mantıkla başlıktaki sorumuzun net cevabı: “Hayır.”
Bu durağan pozisyonun ülkemizin ekonomisine katkı sağlaması ümidiyle…
1969 yılında Adapazarı’nda doğdu. İlk ve orta öğretimini Adapazarı’nda, Lise eğitimini Sakarya 1. Endüstri Meslek Lisesinde (Elektrik Bölümü) tamamladı. Lisans eğitimini Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünde tamamladı. İlk Yüksek Lisans eğitimini Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Yüksek Mühendis” unvanını alarak, ikinci Yüksek Lisans eğitimini ise Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde İşletme bölümünde “İşletme Bilim Uzmanı” unvanını alarak tamamladı. Askerliğini kısa dönem olarak Ankara’da ve Manisa’da yaptı. Çalışma hayatına 1991 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nda başladı, Sivas, Tekirdağ ve Sakarya illerinde Teknik Öğretmen ve Yönetici olarak vazife yaptı. 2004-2007 yılları arasında Adapazarı Merkez Belediyesi’nde Teknik İşler Başkan Yardımcısı, 2007-2014 yılları arasında Sakarya Su ve Kanalizasyon Genel Müdürlüğü’nde Genel Müdür Yardımcısı ve 2021-2022 yılları arasında Teftiş Kurulu Başkanı olarak görev aldı. Halen Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Daire Başkanı olarak vazife yapmaktadır ve bu daire sorumluluğunda kuruma ait 6 HES ve 1 GES işletmeciliği yapılmaktadır. 2017-2024 yılları arasında Mimar ve Mühendisler Grubu (MMG) Sakarya Şube Başkanlığı’nı yürütmesinin yanında yerel ve ulusal ölçekli derneklerde muhtelif görevlerde bulunmuştur. 2015 yılından bu yana “Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı" da yapmaktadır. Telekomünikasyon alanında Cem SERTEL ile birlikte kaleme aldığı “Haberleşme Tekniği-1” kitabı halen lise ve üniversitelerde okutulmaktadır. Evli ve 3 çocuk babasıdır.
