Sizi bu yazımda biraz rakamlara boğacağım.
Şöyle bir huyum var, bazı yöneticilerin yaptığı sunumlardaki gelecek öngörülerini not edip o tarihlere gelindiğinde gerçekten hedeflere ulaşılmış mı yoksa ulaşılamadığı için çeşitli bahaneler üretilmiş, merak ediyorum.
Enerji ile ilgili almış olduğum notlardan bir tanesi de Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın 6 Eylül 2023’te açıkladığı Orta Vadeli Program’daki (OVP) enerji hedefleriydi. Üzerinden yaklaşık bir buçuk sene geçen ve arzu edildiğinde internette yapılacak aramalarda söylediğim hedefleri çok rahat bulabileceğiniz ve hatta resmi gazetede de yayımlanan bilgileri kontrol etmek istedim. Kontrol etmek isteyenler için Orta Vadeli Program (2023-2025) Tablo 1-1’de Temel Ekonomik Büyüklüklerde Enerji İthalatı maddesini bilhassa değerlendirmeye almak istiyorum.
Öncelikle temel bir bilgilendirme yapacak olursak ülkemizin en önemli ithalat ürünlerinin doğalgaz ve petrol, otomotiv ve elektronik aletleri olduğunu söyleyebiliriz. Doğal gaz ve petrol ithalatını direkt olarak enerji ithalatı olarak okuyabilirsiniz.
2021 yılında 50,7 milyar USD olarak gerçekleşen enerji ithalat miktarı, Şubat ayında başlayan Ukrayna Savaşı kriziyle oluşan enerji krizi sonrası 2022 yılında 97 milyar USD düzeyinde gerçekleşmişti. 2023 yılı Eylül ayında açıklanan 2023 yılsonu öngörüsü 85 milyar USD idi. Yılsonuna geldiğimizde 2023 yılı 69-70 milyar USD düzeyinde gerçekleşti. 2024 yılsonu öngörüsü ise 76,3 milyar USD iken geldiğimiz noktada yılsonunda 65-69 milyar USD düzeyinde gerçekleşti.
İki yıl öncesinde bu hedefi belirlemek ve gerçekleştirilmesine katkı veren tüm enerji çalışanlarını tebrik ediyorum.
***
Tabi bu tebrik enerjide pembe bir tablo çizmek anlamını taşımıyor. Bu ülkenin en büyük gerçeklerinden birisi ülkemizin en önemli ithalat ürünlerinin ilk sırasında enerjinin yer alması ve enerji ihtiyacının yüzde 70 düzeylerinde dışarıdan karşılanmasıdır. Ülkemiz enerji kaynaklarını çeşitlendirmek için büyük bir mücadele veriyor, ancak enerjide ithalattan kısa vadede kurtulma şansımız yok.
Kötümser gözle bakmak isterseniz; 2002 yılında enerji ithalatımızın toplam ithalattaki payı %12 iken, bu rakamlar 2008 yılında %24 seviyelerine çıkmıştır. Günümüzde ise enerji ithalatının toplam ithalattaki payı %18-19 bandında seyrediyor.
İyimser gözle bakmak isterseniz; 2002 yılında yıllık enerji üretimimiz toplam 130 TWh seviyesinin altında iken, 2008 yılında 200 TWh seviyelerine ulaştı ve 2024 yılında ise 348,9 TWh oldu. Aslında bu bilgi bile kötümser gözle baktığımız rakamları izah ediyor.
***
Ülkemiz komşularımız Gürcistan, Bulgaristan ve Yunanistan ile elektrik ithalatı gerçekleştiriyor. Birinci sıradaki Gürcistan’dan alınan enerji, toplam elektrik ithalatının yüzde 68’ine tekabül ediyor. Elektrik ithalatının en çok yapıldığı ikinci ülke ise yüzde 22 ile Bulgaristan oldu.
Şu son farklı bilgiyle yazımızı noktalayalım: Küresel elektrik üretiminde yenilenebilir enerji kaynaklarının payı 2023’te ilk kez yüzde 30’u aştı. Aynı yıl Türkiye elektriğinin yüzde 42’sini bu kaynaklardan üreterek küresel ortalamanın üzerine çıktı.
Nice yeni rekorlara…
1969 yılında Adapazarı’nda doğdu. İlk ve orta öğretimini Adapazarı’nda, Lise eğitimini Sakarya 1. Endüstri Meslek Lisesinde (Elektrik Bölümü) tamamladı. Lisans eğitimini Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünde tamamladı. İlk Yüksek Lisans eğitimini Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Yüksek Mühendis” unvanını alarak, ikinci Yüksek Lisans eğitimini ise Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde İşletme bölümünde “İşletme Bilim Uzmanı” unvanını alarak tamamladı. Askerliğini kısa dönem olarak Ankara’da ve Manisa’da yaptı. Çalışma hayatına 1991 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nda başladı, Sivas, Tekirdağ ve Sakarya illerinde Teknik Öğretmen ve Yönetici olarak vazife yaptı. 2004-2007 yılları arasında Adapazarı Merkez Belediyesi’nde Teknik İşler Başkan Yardımcısı, 2007-2014 yılları arasında Sakarya Su ve Kanalizasyon Genel Müdürlüğü’nde Genel Müdür Yardımcısı ve 2021-2022 yılları arasında Teftiş Kurulu Başkanı olarak görev aldı. Halen Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Daire Başkanı olarak vazife yapmaktadır ve bu daire sorumluluğunda kuruma ait 6 HES ve 1 GES işletmeciliği yapılmaktadır. 2017-2024 yılları arasında Mimar ve Mühendisler Grubu (MMG) Sakarya Şube Başkanlığı’nı yürütmesinin yanında yerel ve ulusal ölçekli derneklerde muhtelif görevlerde bulunmuştur. 2015 yılından bu yana “Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı" da yapmaktadır. Telekomünikasyon alanında Cem SERTEL ile birlikte kaleme aldığı “Haberleşme Tekniği-1” kitabı halen lise ve üniversitelerde okutulmaktadır. Evli ve 3 çocuk babasıdır.
