1975 yılında Kuzey Kıbrıs’ta Kıb-Tek kurulmak suretiyle elektrik üretim, iletim ve dağıtım faaliyetleri kurumsallaşmaya başlamıştır, hali hazırda Kıbrıs’ta Kıb-Tek’in yanında Aksa Enerji’nin enerji üretimi bulunmaktadır. Kıp-Tek tarafından işletilen Teknecik’te (Girne Bölgesi) 306 MW’lık, Aksa Enerji bünyesinde Kalecik’teki (Mağusa Bölgesi) 148 MW’lik olmak üzere, Kuzey Kıbrıs’ın toplam kurulu güç kapasitesi 454 MW’tır. Yüzdelik olarak ifade edersek mevcut üretimin %67,5’i Kıb-Tek, %32,5’i Aksa Enerji tarafından sağlanmaktadır.
Geçtiğimiz Cuma günü yani 28 Nisan 2023 tarihinde Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nın kamuoyu ile paylaştığı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin elektrik enerjisi sürdürülebilirliğinin tartışıldığı 24 sayfalık bir rapor kamuoyu ile paylaşıldı.
Bu rapor, Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Murat Fahrioğlu ve Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi’nden Prof. Dr. Serkan Abbasoğlu tarafından hazırlanmış teknik içerikli bir rapor. Raporu incelediğinizde hem raporu hazırlayan akademisyenlere, hem de bu raporun hazırlanması hususunda enerji sarf eden planlayan süreci organize eden Kıbrıs Türk Ticaret Odası başkan ve yöneticilerini tebrik etmek gerekiyor.
Raporda enerji arzının sürekliliğinin sağlanması için, anavatan Türkiye ile yapılacak bağlantının ne şekilde yapılması gerektiği tartışılıyor, tabii ki bundan önce bu bağlantının yapılmasının ne kadar gerekli olduğu vurgusu var. Enerji Danışmanı Enrique Crousillat’ın ifadesiyle 4300 kilometrelik Mekong Nehri’nin geçtiği Çin, Tayland, Birmanya, Laos, Kamboçya ve Vietnam ülkeleri arasında tam enterkonnekte bağlantı gerçekleşmesi durumunda bir yılda toplamda 10,4 milyar dolar tasarruf edileceği örneğinin raporda yer alması oldukça değerli bir örnek olmuş. Buradan hareketle benzer bir bağlantının Kuzey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti için fayda sağlayacağı muhakkaktır.
Doğu Bloku ülkelerinin ve Balkanların kendi içlerinde enerji bağlantılarının üst seviyede olduğu ve bugün Kıbrıs’ta tartıştığımız konunun Avrupa ve Balkanlar coğrafyasında karşılığının çok olmadığı görülecektir. Kıbrıs’ın ada ülke olması hüviyeti ile enerji anlamında izole olması coğrafi olarak dezavantajlı bir durumdur. Yenilenebilir enerji kaynaklarının yatırımlarının her geçen gün arttığı bir dünyada, Kıbrıs’ın da önümüzdeki süreçte gerek enerjinin depolanması, gerekse bir enterkonnekte şebeke üzerinden enerji transferinin sağlanması oldukça değerlidir.
Akademik bir dille ele alınan “KKTC Güncel Elektrik Üretim Durumu ve Enterkonnekte Bağlantı Seçenekleri” raporunda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında kurulacak Enterkonnekte sistemin avantaj ve dezavantajlarının işadamlarına ve karar vericilere aktarılmış olması da HVAC ve HVDC İletim Teknolojilerinin kıyaslanma ile sunulmuş olması yol göstericilik açısından raporu değerli hale getiriyor.
Raporun tek eksiği, bir yol haritası olarak bize ışık tutabilmesi için yapılacak yatırım ve bu yatırımın geri dönüş süresinin muhtemel kombinasyonlarının olmayışı, kaç yıllık ihtiyaca cevap verebileceği. Bu haliyle bu tür raporlar, akademik bir rapor olmaktan öteye geçemiyor. Umarım raporun kamuoyu ile paylaşılan kısmının dışında ek olarak bu içerik de yer alıyordur.
Saygılarımla…
1969 yılında Adapazarı’nda doğdu. İlk ve orta öğretimini Adapazarı’nda, Lise eğitimini Sakarya 1. Endüstri Meslek Lisesinde (Elektrik Bölümü) tamamladı. Lisans eğitimini Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünde tamamladı. İlk Yüksek Lisans eğitimini Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Yüksek Mühendis” unvanını alarak, ikinci Yüksek Lisans eğitimini ise Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde İşletme bölümünde “İşletme Bilim Uzmanı” unvanını alarak tamamladı. Askerliğini kısa dönem olarak Ankara’da ve Manisa’da yaptı. Çalışma hayatına 1991 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nda başladı, Sivas, Tekirdağ ve Sakarya illerinde Teknik Öğretmen ve Yönetici olarak vazife yaptı. 2004-2007 yılları arasında Adapazarı Merkez Belediyesi’nde Teknik İşler Başkan Yardımcısı, 2007-2014 yılları arasında Sakarya Su ve Kanalizasyon Genel Müdürlüğü’nde Genel Müdür Yardımcısı ve 2021-2022 yılları arasında Teftiş Kurulu Başkanı olarak görev aldı. Halen Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Daire Başkanı olarak vazife yapmaktadır ve bu daire sorumluluğunda kuruma ait 6 HES ve 1 GES işletmeciliği yapılmaktadır. 2017-2024 yılları arasında Mimar ve Mühendisler Grubu (MMG) Sakarya Şube Başkanlığı’nı yürütmesinin yanında yerel ve ulusal ölçekli derneklerde muhtelif görevlerde bulunmuştur. 2015 yılından bu yana “Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı" da yapmaktadır. Telekomünikasyon alanında Cem SERTEL ile birlikte kaleme aldığı “Haberleşme Tekniği-1” kitabı halen lise ve üniversitelerde okutulmaktadır. Evli ve 3 çocuk babasıdır.
