Yapay Zekâ, son yıllarda gerek endüstriyel gerekse bireysel kullanım alanlarında hızlı bir yayılım göstermektedir. Büyük dil modelleri, görüntü işleme algoritmaları, otonom sistemler ve veri analitiği çözümleri; iş gücünün verimliliğini artırırken aynı zamanda enerji tüketimini de önemli ölçüde etkilemektedir. Bu etki, hem veri merkezlerinin yükünü artırmakta hem de küresel enerji talebinin gelecekteki yönünü belirleyici bir faktör olarak öne çıkarmaktadır.
Yapay Zekâ uygulamalarının enerji tüketimi, temel olarak üç düzlemde ortaya çıkar:
Veri Merkezleri: Büyük Yapay Zekâ modellerinin eğitimi ve çalıştırılması için yüksek işlem gücü gereklidir. Bu da özellikle GPU ve TPU gibi hızlandırıcıların yoğun kullanımına bağlı olarak yüksek elektrik tüketimi anlamına gelir. Tek bir büyük dil modelinin eğitimi, binlerce hanenin yıllık enerji tüketimine eşdeğer olabilir.
Kullanıcı Tarafı Cihazlar: Yapay Zekâ tabanlı asistanlar, akıllı telefonlar ve IoT cihazları da sürekli işlem kapasitesi talep ederek enerji tüketimini artırmaktadır.
Altyapı ve İletişim Ağları: 5G, fiber optik ve bulut servisleri, Yapay Zekâ uygulamalarının sorunsuz çalışması için gerekli olup, ek enerji talebi doğurmaktadır.
Yapay zekâ kullanımının kısa vadede enerji ihtiyacına etkilerini değerlendirecek olursak; veri merkezlerinin kapasite artırımı nedeniyle elektrik talebinde belirgin artış beklendiğini, şirketlerin, karbon ayak izini azaltmak amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelse de geçiş sürecinin zaman alacağını öngörebiliriz. Enerji fiyatlarındaki dalgalanma, Yapay Zekâ hizmetlerinin maliyetine doğrudan yansıyacaktır. Hükümetler, enerji verimliliğini artırmaya yönelik standartlar ve düzenlemeler geliştirecektir.
Yapay zekâ kullanımının orta vadede enerji ihtiyacına etkilerini öngörüsü olarak, Yapay Zekâ destekli enerji yönetim sistemleri, şebeke esnekliğini artırarak enerji verimliliğine katkıda bulunabileceğini, soğutma teknolojilerinde ilerlemeler, veri merkezlerinin enerji tüketimini kısmen azaltabileceğini ancak, yapay zekânın sağlık, finans, eğitim, savunma ve ulaşım gibi birçok sektörde yaygın entegrasyonu enerji ihtiyacını daha da artıracağını hesaba katılması gerektiğini söyleyebiliriz.
Uzun vadede Yapay Zekâ tabanlı sistemlerin küresel elektrik talebinin % 30’larına varabileceği uzak bir öngörü olmasa gerek.
Sonuç olarak; Yapay zekâ, ekonomik büyüme ve verimlilik açısından büyük fırsatlar sunarken, enerji tüketimi üzerinde kısa ve orta vadede ciddi baskılar oluşturacaktır. Veri merkezleri ve iletişim altyapıları, bu artışın en büyük kaynağı olacaktır. Ancak aynı zamanda yapay zekâ, enerji üretimi ve dağıtımında optimizasyon sağlayarak çözümün de bir parçası olabilir. Bu nedenle, önümüzdeki dönemde enerji arz güvenliği, yenilenebilir kaynaklara yatırım ve enerji verimliliği stratejileri, yapay zekânın sürdürülebilir bir şekilde kullanılabilmesi için kritik önem taşıyacaktır.
Sağlıcakla kalın.
1969 yılında Adapazarı’nda doğdu. İlk ve orta öğretimini Adapazarı’nda, Lise eğitimini Sakarya 1. Endüstri Meslek Lisesinde (Elektrik Bölümü) tamamladı. Lisans eğitimini Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünde tamamladı. İlk Yüksek Lisans eğitimini Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Yüksek Mühendis” unvanını alarak, ikinci Yüksek Lisans eğitimini ise Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde İşletme bölümünde “İşletme Bilim Uzmanı” unvanını alarak tamamladı. Askerliğini kısa dönem olarak Ankara’da ve Manisa’da yaptı. Çalışma hayatına 1991 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nda başladı, Sivas, Tekirdağ ve Sakarya illerinde Teknik Öğretmen ve Yönetici olarak vazife yaptı. 2004-2007 yılları arasında Adapazarı Merkez Belediyesi’nde Teknik İşler Başkan Yardımcısı, 2007-2014 yılları arasında Sakarya Su ve Kanalizasyon Genel Müdürlüğü’nde Genel Müdür Yardımcısı ve 2021-2022 yılları arasında Teftiş Kurulu Başkanı olarak görev aldı. Halen Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Daire Başkanı olarak vazife yapmaktadır ve bu daire sorumluluğunda kuruma ait 6 HES ve 1 GES işletmeciliği yapılmaktadır. 2017-2024 yılları arasında Mimar ve Mühendisler Grubu (MMG) Sakarya Şube Başkanlığı’nı yürütmesinin yanında yerel ve ulusal ölçekli derneklerde muhtelif görevlerde bulunmuştur. 2015 yılından bu yana “Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı" da yapmaktadır. Telekomünikasyon alanında Cem SERTEL ile birlikte kaleme aldığı “Haberleşme Tekniği-1” kitabı halen lise ve üniversitelerde okutulmaktadır. Evli ve 3 çocuk babasıdır.
